Gebiedsproces Idzegea
Aanmelden voor de nieuwsbrief >
Beschrijving
Idzegea is één van de ontwikkelgebieden in het Friese Veenweideprogramma 2021-2030. Het gebied is ongeveer 2500 hectare groot en telt zo’n 50 boerenbedrijven. Het ligt in een waterrijke omgeving tussen Oudega, Heeg, IJlst en Gaastmeer en is daardoor erg in trek bij toeristen. De bodem bestaat uit een dikke laag veen. Door de ligging biedt het gebied kansen voor weidevogels.
Vanaf 2023 is in Idzegea een gebiedscommissie actief. Deze bestaat uit vertegenwoordigers vanuit de landbouw, natuur, recreatie, dorpsbelangen en overheden en heeft de opdracht om een toekomstplan op te stellen voor het gebied. Dat moet passen binnen de veenweideopgaven en andere doelen en kansen voor het gebied. Voor de commissie is het belangrijk dat de vitaliteit in en van het gebied behouden blijft en waar mogelijk wordt versterkt.
Om zo’n toekomstplan te kunnen maken, wil de commissie zoveel mogelijk gegevens over het gebied hebben. Ze heeft daarom Planbureau Fryslân gevraagd om onderzoek te doen naar de mogelijke gevolgen voor de leefbaarheid van het gebied Idzegea op de inwoners. Daarvoor heeft het bureau gesprekken gevoerd met inwoners, boeren en andere ondernemers. Ook worden een zogenaamde Landschapsecologische Systeemanalyse (LESA) en een Landschapsbiografie gemaakt. Een LESA is een onderzoek naar de eigenschappen en het functioneren van het gebied Idzegea. Met een LESA breng je factoren als geologie, hydrologie en vegetatie in kaart. Een landschapsbiografie vertelt het verhaal van een gebied vanaf de laatste ijstijd tot nu, met daarin de wisselwerking tussen mens en natuur. Het geeft inzicht in hoe het verleden doorwerkt in onze huidige leefomgeving. Al deze informatie bij elkaar leidt tot een analyse van het gebied. Met die analyse als fundament kan een gebiedsplan voor Idzegea worden gemaakt met de bijbehorende maatregelen.
Antea Group heeft in opdracht van de provincie Fryslân een storymap gemaakt. Deze geeft een toelichting over dit het gebiedsproces door middel van tekst, beeld en kaarten. U wordt meegenomen in de verschillende stappen en uitkomsten van het gebiedsproces. De storymap is groeiende. Dit houdt in dat in de loop van de tijd steeds meer informatie zal worden toegevoegd.
Tijdlijn gebiedsproces
Om uiteindelijk tot een weloverwogen gebiedsplan voor Idzegea te komen, worden de volgende stappen doorlopen:
Fase I - Integrale gebiedsanalyse (oktober 2024-juni 2025)
In de eerste fase is een gebiedsanalyse uitgevoerd. Het doel hiervan is om een duidelijk beeld te krijgen van het gebied, zodat er weloverwogen beslissingen kunnen worden genomen voor toekomstige ontwikkelingen. De gebiedsanalyse wordt gebaseerd op de resultaten van de drie analyses (Landschapsecologische Systeemanalyse (LESA), landschapsbiografie en brede welvaartsanalyse). Als onderdeel van de gebiedsanalyse, wordt er een conclusiekaart gemaakt waarin de huidige situatie staat beschreven, samen met de kansen en knelpunten in het gebied.
Fase II - Gebiedsvisie & ambities (periode maart tot juni 2025)
Na afronding van de LESA stelt de gebiedscommissie een visie op. Dit is een gezamenlijk gedragen beeld van de toekomst van het gebied. Als we het eens zijn over de visie, gaan we op zoek naar toepasbare maatregelen voor de inrichtingsscenario’s. Hierbij gebruiken we een toolkit die speciaal is ontwikkeld voor Friese Veenweidegebieden. Hierin staan toepasbare maatregelen uitgelegd. De maatregelen uit deze toolkit plus de resultaten uit fase 1 worden neergezet in een maatregelenmatrix. Hierin worden per maatregel de positieve en negatieve effecten beschreven, zowel voor korte termijn als lange termijn. Vanuit de maatregelenmatrix stellen we aanbevelingen op voor inrichtingsscenario’s.
Fase III - Inrichtingsscenario’s (vanaf juli 2025)
Op basis van de plus- en minpunten uit de maatregelenmatrix in stap 2, stellen we in deze fase verschillende inrichtingsscenario’s op. Het opstellen van de maatregelenmatrix en inrichtingsscenario’s is een stapsgewijze aanpak op basis van voortschrijdend inzicht, omdat uit de scenario’s blijkt welke maatregelen daadwerkelijk nodig zijn.
Voor elk scenario wordt de impact onderzocht. Het kan zijn dat de maatregelen die nodig zijn, conflicteren met elkaar of met één van de doelen. Er wordt altijd gezocht naar het beste ontwerp. Naast het opstellen van de scenario’s wordt er in stap 3 ook een begin gemaakt met de businesscase. In de businesscase wordt er gekeken naar de nieuwe ontwikkelingen in het gebied, de kosten en baten, maar ook naar het effect op de omliggende gebieden naast Idzegea.
Fase IV - Gebiedsplan (periode november 2025 tot april 2026)
In samenspraak met de provincie en gebiedscommissie wordt een voorkeursscenario gekozen. Dit scenario wordt uitgewerkt naar een gebiedsplan. Hierin staan de specifieke projecten en maatregelen beschreven om het gebied te verbeteren. Daarnaast worden ook de kosten en baten inzichtelijk gemaakt. Ook wordt de businesscase volledig uitgewerkt.
Tenslotte wordt een Plan van Aanpak geschreven voor het vervolg. Dit plan laat zien welke stappen er genomen moeten worden om de fase na het ontwerp van het gebiedsplan succesvol te laten verlopen. Het is de bedoeling dat het gebiedsplan in het voorjaar van 2026 wordt opgeleverd.
Gebiedscommissie en Grondtafel
De gebiedscommissie Idzegea bestaat uit:
- Maaike Prins (onafhankelijk voorzitter);
- vanuit de landbouw: André Huitema, Brecht Osinga en Jelle Zeilstra;
- Sicco Hylkema namens het Collectief Súdwestkust;
- Gerard Burgers namens de recreatiesector;
- Voor de vertegenwoordiging van de natuur- en milieupartijen is op dit moment een vacature;
- Freeke Hendrikse namens de bewoners, en
- Doetje de Jong als ambtelijk secretaris vanuit de provincie Fryslân.
- Verder is wethouder Henk de Boer van de gemeente Súdwest-Fryslân niet stemhebben lid in de gebiedscommissie. Hij vertegenwoordigt gedeputeerde Friso Douwstra van de provincie Fryslân en DB-lid Gerben de Boer van Wetterskip Fryslân.
- Tot slot is ook het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur vertegenwoordigd middels agendalid Janin Rooijakkers.
De gebiedscommissie is in 2024 gestart met een Grondtafel. De Grondtafel Idzegea adviseert de gebiedscommissie over grondgerelateerde zaken, mogelijke aankoopkansen en beheer. De grondtafel bestaat uit:
- Durk Durksz en Klaas Kooistra vanuit het gebied;
- Reinder Prins en Jan-Pieter Tjaden van de afdeling vastgoed van de provincie Fryslân, en
- Doetje de Jong, Siemon Faber en Simon Spriensma vanuit het projectteam Idzegea.
Agrariërs in het gebied die overwegen te stoppen met hun bedrijf of denken aan verplaatsing ervan, kunnen zelf vrijblijvend en vertrouwelijk contact opnemen met de Grondtafel.
De gebiedscommissie en de Grondtafel zijn bereikbaar via idzegea@fryslan.frl.
Links
Startdocument Integraal Gebiedsproces Idzegea
Nieuwsbrieven
Nieuwsbrief december 2024 + verkorte versie daarvan, januari 2025
Nieuwsbrief december 2023 (voorstellen gebiedscommissie)
Ga voor eerdere nieuwsbrieven naar het archief.
Contact
Heeft u vragen of opmerkingen over het gebiedsproces in de Idzegea? U kunt ze mailen naar Else Rietveld (projectsecretaris), idzegea@fryslan.frl
Gebiedscontourkaart Idzegea
Klik op de afbeelding voor een vergroting (pdf)
