Vervanger
We onderzoeken of ploegen kan worden vervangen door ondiepe grondbewerking, wat bovendien een goede opbrengst oplevert voor de melkveehouder. 

Sinds 2018 hebben wij op dit gebied verschillende proeven opgestart.  

Praktijknetwerk duurzame maisteelt in het Friese veenweidegebied | LTO Noord | 2022-2024
LTO Noord heeft in 2022 samen met vier koploper-loonbedrijven en Nordic Maize breeding subsidie gekregen vanuit het Veenweideprogramma 2021-2030 voor een driejarig project. Ook vier melkveehouders nemen hierin actief deel. Samen vormen zij het Praktijknetwerk duurzame maisteelt Friese veenweide.

Het gaat in dit project niet alleen om verfijning van maisteelt met niet-kerende grondbewerking, maar ook om de verduurzaming daarvan. Denk bij dat laatste aan maisteelt zonder glyfosaat, met minder bestrijdingsmiddelen en oog voor versterking van de biodiversiteit (zie ook het project Verduurzaming maisteelt elders op deze website). Eerder waren Maisteelt bij ondiepe grondbewerking en Verduurzamen maisteelt twee aparte trajecten. Nu neemt het Praktijknetwerk duurzame maisteelt beide uitdagingen dus in één project op.

Elk jaar bekijkt het Praktijknetwerk samen met de klankbordgroep Mais Veenweide Fryslân wat de resultaten waren van het afgelopen jaar. Ook nemen ze het programma voor het komende jaar door en bezoeken zij de proefvelden tijdens de groei. Door deze dynamische werkwijze en programmering kan de aanpak waar nodig snel worden aangepast en aangevuld. 

Demo vier bedrijven | niet-kerende grondbewerking | LTO Noord | 2021
In 2021 is op bescheiden schaal een demoproject met maisteelt NKG uitgevoerd. LTO Noord en vier loonbedrijven legden demovelden aan bij vier melkveebedrijven. Doel was de maisteelt NKG breed onder de aandacht te houden bij melkveehouders in het Friese veenweidegebied. Gezien het ruime aantal bezoekers aan de demovelden en de aandacht die er was vanuit de media, is deze doelstelling gehaald. Daarnaast vormde dit demoproject een kans om de NKG-maisteelt verder in de praktijk te verbeteren.

Om te zien of combi-teelt perspectiefvol kan zijn, voor meer eigen eiwitteelt, zijn stokslabonen mee gezaaid. Dit leverde positieve ervaringen op. Ook is er een koppeling gelegd met een ander experimenteel project gericht op de teelt van sorghum. Het natte, koude voorjaar van 2021 maakt de vergelijkbaarheid met eerdere proeven lastig.

Subsidieregeling niet-kerende grondbewerking | 2020
Loonbedrijven in het Friese veenweidegebied konden subsidie aanvragen voor de aankoop van machines die de grond niet keren maar oppervlakkiger bewerken, zoals de strokenfrees. Doel van de subsidie was om de beschikbaarheid van deze machines in het Friese veenweidegebied te vergroten en daarmee de inzet te stimuleren. De subsidieregeling is medio 2020 afgerond.

Demoproject niet-kerende grondbewerking (NKG) | LTO Noord | 2019-2020
In 2019-2020 wilden we de resultaten van het demoproject van WUR en Aequator uit 2017-2018 onder praktijkomstandigheden en -schaal verder toetsen. Dit gebeurde bij twintig melkveebedrijven, verspreid over het Friese veenweidegebied. Zij deden mee met ieder een demoveld van 1,5 hectare NKG en een referentieveld van 1,5 hectare kerende grondbewerking voor de maisteelt.

LTO Noord werkte in deze demo samen met adviseurs van Nordic Maize breeding voor de coördinatie, de teeltbegeleiding en de communicatie. Vier loonbedrijven werden mede-trekkers bij het uitvoeren van de veldexperimenten: loonbedrijf Buma (It Heidenskip), loonbedrijf Brak (Aldeboarn), loonbedrijf Lenes (Vegelinsoord) en loonbedrijf Hoekstra (Oosterzee).

Tijdens beide projectjaren verschilden de omstandigheden nogal met die van eerdere jaren, in die zin dat het hete en droge jaren waren. Niet alleen vroeg dit om accurate begeleiding en tijdig ingrijpen om de teelten te laten slagen, zoals het uitvoeren van bodemvochtmetingen en tijdig bevloeien of beregenen. Ook maakten de afwijkende weersomstandigheden het moeilijk om de resultaten te vergelijken met die van 2017-2018.

De eindpresentatie met de resultaten van dit project vindt u onderaan deze pagina als downloadlink.

Demoproject maisteelt zonder ploegen | WUR, Aequator | 2017-2018
Met het demoproject mais zonder kerende grondbewerking testten wij voor het eerst verschillende grondbewerkingen in het veld uit. Denk bij niet-kerende grondbewerking aan frezen en strokenfrezen. In 2017 en 2018 voerden WUR en Aequator op een locatie in Aldeboarn veldproeven uit.

Vervolgens volgden we de opkomst en groei van de mais en keken we naar de opbrengst (hoeveelheid en voederwaardes). Ook werd de insporing op het perceel gemeten. In 2018 zijn we vergelijkbare proeven gaan doen op twee andere melkveehouderijbedrijven in Delfstrahuizen en Spanga. Verder bekeken we ook de invloed van teelt van mais en van gras op de grondwaterstanden.

Uit het demoproject bleek dat de opbrengsten van maisteelt met niet-kerende grondbewerking niet onder hoeven te doen voor die met ploegen. Bovendien blijkt mais minder grondwater nodig te hebben dan grasland, behalve bij extreme droogte. Daarmee blijft de grondwaterstand zelfs in de zomer bij maisteelt normaliter dus hoger dan bij grasland.

Deskstudie | WUR | 2018
Met een deskstudie hebben wij de teelt van mais op pure veengronden verder bestudeerd. Kerende grondbewerking lijkt de veenoxidatie en maaivelddaling inderdaad te versterken. Over de mate waarin zijn geen gegevens beschikbaar. 

Informatievideo's

Maïsteelt met strokenfrees en stokslabonen op veen

 

Maisteelt op veen met de strokenfrees

 

Downloads

LTO Noord eindpresentatie 2021 >

LTO Noord eindpresentatie 2019-2020 >

LTO Noord eindpresentatie 2019-2020 bijlagen >

WUR eindrapportage 2017-2018 >

WUR deskstudie 2018 >

WUR tussenrapportage 2017 >