Muizenuitbraken in 2019-2020 in beeld. Technische rapportage
Auteur(s)
J.G. van Assen; M. Bekkema; R. Koffeman; E. Wymenga
Jaartal publicatie
2020
Organisatie
Altenburg & Wymenga
Trefwoorden
Veen; muizen; muizenuitbraak; muizenpopulatie; bevloeien; bevloeiing
Samenvatting
Tussen 1960 en 2000 kwamen muizenplagen in het boerenland bijna niet voor. Maar sinds 2004 zijn er weer uitbraken, vooral in de open veen- en kleigebieden van Fryslân en elders in Nederland. Grote plagen waren er in 2014-2015 en 2019-2020. Zulke terugkerende plagen komen ook voor in andere landen van Europa.
We weten dat het weer invloed heeft, maar wat de plagen precies veroorzaakt, is nog onduidelijk. Ook het landschap, het gebruik van het land en de aanwezigheid van roofdieren spelen mee. Daarom zie je in Fryslân vooral muizenplagen in open graslanden (veen en klei), niet in gebieden met veel bomen en struiken (het coulisselandschap).
Muizenschade aan grasland wordt niet vergoed. Een uitbraak is niet te stoppen, maar boeren kunnen wel proberen de schade te beperken. Belangrijk is dat er op tijd maatregelen worden genomen. Goede informatie is daarbij onmisbaar.
Hulpmiddelen voor boeren
Grote muizenschade aan graslanden is goed zichtbaar op satellietbeelden. Altenburg & Wymenga ontwikkelde daarom de Satellietviewer. Deze tool laat via satellietbeelden zien waar muizenschade is en hoe deze zich verspreidt.
Satellietbeelden geven pas inzicht wanneer een muizenuitbraak vergevorderd is. Daarom werd ook de Muizenmonitor ontwikkeld. Dit is een app waarmee boeren en vrijwilligers muizenactiviteit op het land zelf bijhouden. Zo kunnen plagen al vroeg in het seizoen worden opgemerkt.
Maatregelen
Altenburg & Wymenga deden ook onderzoek naar maatregelen om schade door muizen te beperken. Hoge waterpeilen en het nat maken van het land helpen goed. Dit werkt vooral voor boeren in veen- en kleigebieden.
Waar het moeilijk is om water aan te voeren, zijn andere maatregelen nodig. Denk aan slim gebruik van begrazing en variatie in landgebruik.
Het is belangrijk om verschillende maatregelen te combineren, vooral preventieve. Samen met goede monitoring helpt dit om de schade bij muizenplagen beter onder controle te houden, ook al kun je een uitbraak niet helemaal voorkomen.
Link(s)
Instructies voor de Muizenmonitor
Artikelen
Nieuwe Oogst 2 maart 2020: Muizenmonitor brengt muizenschade in beeld
Nieuwe Oogst 9 maart 2020: Muizenmonitor is de brandmelder in het veld