Onderzoek naar de samenhang van een hoog zomerpeil en het voorkomen van leverbot in het Friese veenweidegebied

Auteur(s)
L. Moll

Jaartal publicatie
2009

Organisatie
Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) Deventer

Doel
In vier veenweidegebieden in Friesland is onderzoek gedaan naar het effect van hogere zomerpeilen op de melkveehouderij. Er is onder andere gekeken naar de samenhang tussen hogere zomerpeilen en het voorkomen van leverbot in deze gebieden.

Trefwoorden
Leverbot; leverbotbesmetting; leverbotslakken; grondwaterpeil; hoog zomerpeil; tankmelkonderzoek; mestonderzoek; bestrijding

Samenvatting
In het rapport wordt eerst uitleg gegeven over de ontwikkeling en de bestrijding van leverbot. Ook wordt aandacht besteed aan de schade die leverbot kan veroorzaken. Dan volgt het onderzoek.

Per veenweidegebied zijn meerdere bedrijven van oktober 2007 tot maart 2009 meerdere malen bezocht. Op deze bedrijven is gekeken of er leverbotslakken voorkwamen. Ook is gecontroleerd of een leverbotbesmetting heeft plaatsgevonden. Dit gebeurde door middel van tankmelkonderzoek en mestonderzoek.

Op één bedrijf werd in de winter van 2007-2008 een lage leverbotbesmetting bij het melkvee gevonden. Het jaar erop werd er geen leverbot meer gevonden. Op de andere deelnemende bedrijven kwamen geen leverbotslakken/-besmettingen voor.
De grondwaterpeilen in de gebieden varieerden in 2007 en 2008. In 2008 was er sprake van een periode van extreme droogte. Daardoor waren in 2007 de omstandigheden voor de leverbotslak gunstiger dan in 2008.   

In 2008-2009 zijn er in de onderzochte gebieden anderhalf jaar lang geen leverbotslakken gevonden. Maar dat wil niet zeggen dat hogere zomerpeilen geen invloed hebben op de introductie van leverbot in deze gebieden.

Het verschijnen van leverbot in een gebied hangt onder andere af van factoren als de waterstand, het lokale milieu, tijd en het klimaat. Anderhalf jaar is waarschijnlijk te kort geweest om de ontwikkeling van de leverbotslak te kunnen meten. Daarom geeft de auteur het advies om vervolgonderzoek minimaal vijf jaar voort te zetten. De kans op leverbot lijkt klein in veengebieden waar geen klei in de bodem aanwezig is. Daarom kan vervolgonderzoek het beste plaatsvinden in gebieden waar wel klei in de bodem zit.

Link(s)

Rapport 'Onderzoek naar samenhang hoog zomerpeil en leverbot' >