Engels Peat Team bewondert Friese veenweideaanpak
18/07/2024
Door Engelse ogen bezien, doen we het in Friesland lang niet gek met onze veenweideaanpak. Negen collega’s van Britse waterschappen en het ministerie keken een dag mee en waren vol bewondering over ons watermanagement, de manier waarop we het verhaal van ons watersysteem uitdragen en hoe we boeren meenemen in pilots en maatregelen. ‘Daarin liggen jullie mijlenver voor op ons.’
De bescherming van het laagveen in Engelse kuststreken heeft nog een lange weg te gaan. Het beheer is versnipperd, met aparte organisaties voor veilig, voldoende en schoon water, en waterschappen (internal drainage boards) die niemand kent.
Zaadpluis van lisdodden
Toch wordt ook in Engeland volop gezocht naar manieren om de afbraak van veenpakketten tegen te gaan. Er wordt onderzoek gedaan en er lopen experimenten met natte teelten, bijvoorbeeld met blauwe bessen, selderij en lisdodden. Opvallend detail: modeontwerper Stella McCartney voert jassen met BioPuff, het zaadpluis van lisdodden.
De laagveengebieden in Cambridgeshire aan de oostkust en Somerset aan de westkust behoren tot de vruchtbaarste stukjes Engeland, maar zijn tegelijk het meest overstromingsgevoelig. Hoe kun je de boeren in zo’n gebied overhalen om hun land niet meer om te ploegen en het veen te beschermen, terwijl dat een eindje verderop wordt gedolven als potgrond?
Peat Team
Het zijn de vraagstukken waarmee het Lowland Agricultural Peat Team van het Britse plattelandsdepartement en de Association of Drainage Authorities (ADA) worstelen. Negen vertegenwoordigers van deze organisaties brachten op maandag 15 juli een werkbezoek aan Wetterskip Fryslân. Een dag later bezochten ze het Veenweiden Innovatiecentrum in Zegveld.
In Fryslân leerde de delegatie in een halve dag alles over het Wetterskip, het Veenweideprogramma en de nieuw geïntroduceerde Compensatie Systematiek Veenweiden. De middag bracht het gezelschap in het veld door, bij boeren Marten Dijkstra en Hilbrand Bouma in Aldeboarn-De Deelen.
Hier vertelden Wetterskippers Niek Bosma en Reinder Nouta alles over meetproeven en vernattingsacties met onderwaterdrains, HAKLAM en greppelinfiltratie. Foppe Hemminga van de ADD-gebiedscommissie Aldeboarn-De Deelen gaf uitleg over het van onderop tot stand gekomen gebiedsplan. Eileen Buiting van de provincie vertelde over hoe in het gebied integraal wordt gewerkt.
Parallellen en verschillen
Wat viel de Engelsen het meest op? Lisa John van het Peat Team zag de parallellen tussen de uitdagingen in Nederland en Engeland en de verschillen in hoe die worden aangepakt. ,,Als we straks thuis zijn moeten we maar eens even goed nadenken over hoe wij ons watersysteem willen managen…’
Ian Moodie van ADA: ‘We kunnen veel leren van hoe jullie boeren en burgers onderdeel laten zijn van processen. Daar investeren jullie veel meer in, niet alleen in geld, maar ook in aandacht. Daarin liggen jullie mijlenver voor op ons.’
Dwarsdoorsneden
Delegatieleider Chris Moses keek bewonderend naar de dwarsdoorsneden van Fryslân uit onze Blauwe Omgevingsvisie, waarover Luzette Kroon en Jan van Rijen (beiden van het Wetterskip) uitleg gaven. Die laten zien hoe grond- en oppervlaktewaterstromen elkaar beïnvloeden. Moses: ‘Het zou goed zijn als wij ook op deze manier inzichtelijk maken hoe het grote geheel werkt. We hoeven nu in Somerset echt niet aan te komen met plannen om de boel te vernatten, terwijl de mensen daar vooral zorgen hebben over overstromingen.’
Foto: Niek Bosma (projectleider onderzoeksprojecten bij het Wetterskip, met schep) geeft uitleg over onderwaterdrainage op het land van Marten Dijkstra bij Aldeboarn.