Het Ontwerp- Veenweideprogramma 2021-2030, “Foarút mei it fean”
Op dinsdag 3 november 2020 vindt de besluitvorming plaatst over het ontwerp Veenweideprogramma 2021-2030.
Veenweidevisie
Het doel is het beperken van de veenoxidatie en de negatieve gevolgen ervan zoals bodemdaling, dalende grondwaterstanden en CO2 uitstoot. Met de Veenweidevisie 2015 hebben Wetterskip Fryslân, provincie Fryslân, betrokken gemeenten en diverse partijen een gezamenlijke aanpak ontwikkeld om veenoxidatie en bodemdaling in het Friese veenweidegebied te beperken. Naast het peilbeleid zijn in kansrijke gebieden allerlei initiatieven en pilots ontwikkeld waarmee veel kennis en inzichten is opgedaan. De Veenweidevisie is toe aan een actualisatie. Belangrijke reden is het landelijke Klimaatakkoord uit 2019 waarin de veenweidegebieden een aandeel moeten leveren in het verminderen van de CO2-uitstoot om verdere opwarming van de aarde te beperken.
Veenweideprogramma 2021-2030
Het Veenweideprogramma 2021-2030 bouwt voort op de Veenweidevisie 2015. Voor de lange termijn (2050) richt het programma zich op een veenweidegebied waarin veenafbraak, bodemdaling en CO2-uitstoot nagenoeg zijn gestopt. De kwaliteiten van landschap en natuur zijn verbeterd. Ook de leefbaarheid en vitaliteit staan hoog op de agenda; de landbouw heeft zich kunnen aanpassen aan de veranderde omstandigheden en recreatie en toerisme hebben zich verder ontwikkeld. De visie beschrijft de aanpak in de periode tot 2030.
Inspraakperiode
Nadat het ontwerp-Veenweideprogramma 2021-2030 is vastgesteld volgt een ter inzagetermijn van acht weken. Het ontwerpbesluit wordt vanaf donderdag 5 november openbaar bekendgemaakt door een publicatie op www.veenweidefryslan.frl . Bent u het niet eens met het ontwerpbesluit? Dan kunt u een zienswijze indienen. Iedere belanghebbende kan reageren op het programma en suggesties doen voor aanpassing of verbetering. Dit doet u via de button op onze website.
Het oorspronkelijke idee was om tijdens het ter inzagetermijn meerdere informatieavonden in het Veenweidegebied te organiseren. Helaas lijkt dit door de aangescherpte coronamaatregelen vooralsnog niet mogelijk. Wij gaan daarom op zoek naar passende alternatieven. Wij houden u hiervan via onze website en nieuwsbrief op de hoogte.
Het ontwerp- Veenweideprogramma 2021-2030 is vanaf donderdag 5 november te vinden op www.veenweidefryslan.frl. Hier kunt ook terecht met vragen en reacties. Het ter inzagetermijn duurt tot en met woensdag 30 december 2020.
|
|
Webinars Veenweideprogramma
Op 1 en 10 september 2020 zijn er informerende webinars georganiseerd om met name bestuurders van gemeenten bij te praten over de stand van zaken van het Veenweideprogramma. Het is mogelijk om terug te kijken.
Inhoud
Tijdens de eerste webinar wordt u bij gesproken over de aanleiding, context en stand van zaken. Deze webinar is met name bedoeld voor diegene die inhoudelijk nog niet eerder kennis hebben genomen van dit programma of om uw kennis over de Veenweideopgave op te frissen. In aansluiting wordt er tijdens de tweede webinar dieper op de materie in gegaan. Tijdens deze avond lieten verschillende personen vanuit verschillende invalshoeken hun licht schijnen op de uitdagingen in het Veenweidegebied.
|
|
Vervolg: Onderzoek hoogwatervoorziening Grote Veenpolder
De eerste fase van het onderzoek hoogwatervoorziening Grote Veenpolder is goed verlopen dankzij de vrijwillige deelname van woningeigenaren. Dit voorjaar zijn er bij twaalf woningen de funderingen onderzocht. Dit najaar gaan we een tweede serie woningen en hoogwatercircuits in de Groote Veenpolder onderzoeken. De situatie kan namelijk, afhankelijk van de woning en de ligging, erg verschillen. Hiervoor hebben zich inmiddels 20 deelnemers aangemeld.
Funderingen
Veel van de bebouwing in de Groote Veenpolder van vóór 1970 is gefundeerd op houten palen. Houten funderingen zijn kwetsbaar. Lage grondwaterstanden of de palenpest kunnen de funderingspalen aantasten. Dan kan er schade ontstaan aan het gebouw. Wetterskip Fryslân houdt de waterpeilen in de sloten langs bebouwing met zo’n kwetsbare fundering hoog. Hiermee probeert het waterschap de grondwaterstand gunstig te beïnvloeden.
Hoogwatervoorziening
Een sloot met zo’n hoog waterpeil wordt een hoogwatervoorziening of hoogwatercircuit genoemd. Door bodemdaling (veenoxidatie) en droogte dalen de grondwaterstanden. In de Groote Veenpolder onderzoeken we in 2020 hoe effectief deze hoogwatervoorzieningen na al die jaren nog zijn. Het onderzoek is onderdeel van het Veenweideprogramma van provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân in samenwerking met Rijk, veenweidengemeenten, landbouw-, natuur- en milieuorganisaties.
Eerste fase
Bij de eerste fase van het onderzoek ging het om woningen met funderingen van gemiddeld rond de 100 jaar oud. Bij een deel van de woningen bleek de fundering slechter dan verwacht. Bij deze woningen is op korter termijn funderingsherstel nodig. Met iedere eigenaar zijn de resultaten besproken en heeft het KCAF geadviseerd over de mogelijkheden voor funderingsherstel. Het KCAF is het landelijk Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek en de specialist op dit gebied.
Meer informatie over de eerste fase en het vervolg leest u in de nieuwsbrief van de Grote Veenpolder op onze website.
https://www.veenweidefryslan.frl/uploads/pdfs/nieuwsbrief-onderzoek-hoogwatervoorzieningen-groote-veenpolder-aug.pdf
|
|
Melkveehouders gezocht voor onderzoek leverbotbesmetting
De Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) uit Deventer doet in opdracht van provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân onderzoek naar de relatie tussen een hoger grondwaterpeil en de leverbotparasiet. Voor dit onderzoek zoeken we melkveehouders die hun melktank willen laten onderzoeken. De nulmeting van het onderzoek Leverbot start in het voorjaar van 2021.
Leverbot
Leverbot (een parasiet/ platworm die leeft in de galgangen van de lever van de gastheer) is o.a. aan te tonen door melktankonderzoek. De melk die in de melktank zit, bevat mogelijk verschillende soorten bacteriën. Regelmatig melktankonderzoek kan een goede indicatie geven over de algemene gezondheid van de veestapel. Er wordt begonnen met een nulmeting (analysebepaling voor leverbot en salmonella in de melktankmonsters), nog voordat de vernatting van het veen plaatsvindt. Mogelijk vindt er dan vervolgens een jaarlijkse monitoring plaats.
Het onderzoek wordt in samenwerking met klankbordgroep Leverbot uitgevoerd. De klankbordgroep bestaat uit medewerkers van provincie Fryslân, Wetterskip Fryslân, specialisten en boeren uit het veenweidegebied. Tijdens het onderzoek ontvangen deelnemers begeleiding vanuit de klankbordgroep.
Aanmelden kan via het aanmeldformulier via onderstaande knop.
Meer informatie over het onderzoek Leverbot is te vinden op onze website.
https://www.veenweidefryslan.frl/onderzoeken-en-innovatie/leverbot
|
|
Veldproef proefproject Klei IN Veen
Een van de onderzoeken om veenoxidatie te vertragen in Fryslân is het proefproject Klei IN Veen.
Door het inspoelen van klei met een hoog lutumgehalte (gronddeeltjes kleiner dan 2 μm) vormt er in pure veengronden klei-humuscomplexen met de organische stof van veen. Hierdoor zou de organische stof van veen langer vastgehouden kunnen worden. En daardoor zal het veen mogelijk minder snel oxideren, wat ook de bodemdaling kan vertragen. In riviergebieden in het Westen bleek, dat pure veengrond, waar jaarlijks rivierwater met klei overheen stroomde, hoger bleef dan pure veengrond waar dat niet gebeurde.
Veldproef Delfstrahuizen
Twee agrariërs, maatschap Holtrop en maatschap Boon uit Delfstrahuizen, nemen met ieder een perceel van ongeveer zes hectare deel aan een proef waarbij kleiwater over de veengrond wordt verspreid. Ook wordt er laboratoriumonderzoek gedaan.
Vrijdag 7 augustus 2020 was er een geslaagde demonstratie in Delfstrahuizen waarbij geïnteresseerden informatie kregen over het proefproject Klei IN Veen. Zo vertelde gedeputeerde Douwe Hoogland kort over het veenweideprogramma Fryslân. Sprekers Jan van Weperen Dagelijks bestuurder Wetterskip Fryslân en Geart Benedictus vertegenwoordiger namens de zeven landbouwpartijen vertelden in het kort over hun deelname aan het proefproject.
Maaike van Agtmaal van Louis Instituut vertelde over de tussenresultaten vanuit het lab-onderzoek. De ervaringen van veldproeven in Krimpenerwaard werden gedeeld door Ruud van Uffelen van Melioraad. Medewerkers van het veenweideprogramma Fryslân legden de aanpak van Klei IN Veen uit. Ter afsluiting was er een demonstratie van het verwerken van klei over weidepercelen door loonbedrijf Hoekstra
Onderzoek laboratorium
Voor het laboratoriumonderzoek wordt zeeklei gebruikt, zoals die in Fryslân voorkomt. Verder zijn er twee soorten pure veen gebruikt, namelijk veen uit Gersloot en veen uit Oldelamer. Uit eerdere tussenrapportages vanuit het Westelijk veengebied en het gebied in Fryslân blijkt dat de Friese klei al snel ging werken. Er was relatief snel invloed van de klei op de CO2 uitstoot zichtbaar en er werd een vermindering van CO2 uitstoot gemeten. Dit onderzoek loopt nog tot eind 2020 waarna de eindrapportage wordt opgemaakt.
Kijk op onze website voor meer informatie over de pilot Klei IN Veen.
https://www.veenweidefryslan.frl/onderzoeken-en-innovatie/klei-in-veen
|
|
Doel behaald met start verkoop CO2-certificaten
Het doel om in 2020 het CO2-reductieproject Valuta voor Veen uit te rollen in het Friese Veenweidegebied is geslaagd. De start van de verkoop van CO2-certificaten werd dinsdag 30 juni 2020 gevierd op het land van de Miedema’s (De Lytse Deelen). Gedeputeerde Douwe Hoogland opende officieel het eerste terrein als eerste project waar de reductie van CO2-reductie wordt beloond in de vorm van verkoop van CO2-certificaten.
Valuta voor Veen
Boeren die op natter veen werken, zorgen voor minder uitstoot van CO2. De Friese Milieu Federatie (FMF) kijkt naar mogelijkheden om deze boeren daarvoor een vergoeding te geven. Dit gebeurt met CO2-certificaten. Eerder voerde de FMF een verkenning uit naar de kansen en relevante aspecten van zo’n certificeringssysteem (het project Valuta voor Veen 1). Begin 2018 startte de FMF het vervolgproject Valuta voor Veen 2 om het systeem in de praktijk te brengen. Dit doet zij samen met LTO Noord en de agrarische gebiedscollectieven de Noardlike Fryske Wâlden en It lege Midden. Het project is onderdeel van het Friese Veenweideprogramma.
Certificering in de praktijk
Met het project werken de betrokken partijen aan het certificeringssysteem en een monitoringsplan voor minder uitstoot van CO2. In 2019 vonden er gesprekken plaats om een deal te sluiten tussen een of meerdere boeren en een bedrijf of instantie die CO2-certificaten uit het veenweidegebied willen kopen. Verschillende locaties van melkveehouderijbedrijven om het systeem in te testen waren in 2019 al in beeld. Daarnaast was er als doel gesteld het systeem vanaf 2020 uit te rollen in het Friese veenweidegebied.
https://www.veenweidefryslan.frl/onderzoeken-en-innovatie/valuta-voor-veen
Verkoopplatform
De eerste CO2-certificaten zijn al bijna uitverkocht. De belangstelling is groot en er wordt gewerkt aan een wachtlijst. Het online-verkoopplatform voor CO2-certificaten is bijna klaar voor gebruik.
Meer informatie over het onderwerp en het online-verkoopplatform kunt u vinden op de website van Valuta voor veen.
https://valutavoorveen.nl/#home
|
|
|
|
